De leeskring bsprak "Het oude land" van Dörte Hansen.
Verslag gemaakt door: Gaby Haumont
Datum en plaats van bespreking: 10 juni 2024 Kempenstraat 42, 3950 Lozen
BOEK: Het Oude land
AUTEUR: Dörte Hansen
Jaar van eerste druk: 2015
Nederlandse vertaling: 2016 Lucienne Pruys
1.Wat weet je over de schrijver?
Ze werd geboren in 1964 in Duitsland en groeide er op in Noord-Friesland, in Steinkirchen, het fruitteeltgebied ‘Alte land’. Spreektaal thuis was het ‘Platduits’.
Ze studeerde taalwetenschappen en werkte o.a. als journaliste.
In deze debuutroman herkennen we veel van haar geboortestreek.
Dit boek werd al snel een succes, het werd in 2015 het lievelingsboek van de onafhankelijke Duitse boekhandelaren, kreeg in 2016 de ‘Usedomer literatuurprijs’ en werd in 2020 voor de Duitse TV verfilmd (in 2 delen).
2.Wat is de algemene sfeer van het verhaal?
Hier heerst de sfeer van het Friese platteland. Het authentieke boerenleven, waar weinig over gevoelens wordt gesproken, maar die er overduidelijk wel zijn.
Daartegenover staan de inwijkelingen, die soms een idyllisch beeld hebben van het plattelandsleven, maar geconfronteerd worden met de realiteit.
Voor mij was het een beetje puzzelen en aandachtig lezen voordat ik de vele personages een plaats kon geven in het verhaal.
3.Zette dit verhaal je aan het denken, ontroerde het je, heeft het je iets bijgebracht.
Deze roman weerspiegelt goed een aantal karakters uit deze leefgemeenschap. Hoewel er weinig gesproken wordt, de persoonlijkheden nogal koud en kil overkomen – zeker in het begin – is het toch een ontroerend verhaal.
Op het einde van het boek heb je begrip voor hun manier van zijn.
Hetgeen ik ervan onthoud: (ver)oordeel nooit te vlug mensen, je weet meestal niet wat hun achtergrond en ervaringen zijn.
4.Personages: de voornaamste zijn
Ida Eckhof : Altländer boerin van de zesde generatie. Weduwe en moeder van
Karl Eckhof : die (gehavend) terug is na Russisch gevangenschap W.O. II
Hildegard van Kamcke en haar dochter Vera, die als vluchteling onderdak zoeken op de boerderij Eckhof en er lange tijd blijven wonen. Vera zelfs de rest van haar leven.
Marlene: de andere dochter van Hildegard. Zij heeft 2 kinderen: Thomas en Anne.
Vera en Anne, met haar zoontje Leon, wonen tenslotte op de boerderij Eckhof en het huis wordt in zijn oude glorie hersteld. Het huis dat een belangijke rol speelt door heel het verhaal; het is bijna een personage: “Dit Huus is mien un doch nich mien, de no mi kummt, nenn’t ook noch sien”
Buren: Heinrich Lührs (Hinni) en zijn vrouw Elisabeth Buhrfeindt (en 3 zonen).
Dirk zum Felde en zijn vrouw Britta, zoon Theis (+ nog 3 kinderen).
Meubelmaker Carsten Dréwe en zijn ouders Karl-Heinz en Hertha
Inwijkelingen Burkhard Weisswerth en zijn vrouw Eva.
Nog: Bernd, Marion, Enno Hove, Christoph en Carola, Sigrid Pape, …
5.Thema’s?
Vluchtelingen / Oorlogstrauma’s / Familie, scheiding en ‘al of niet ‘geworteld zijn’ /
6.Achtergrond op sociaal, cultureel en/of politiek gebied?
Zowel sociaal als cultureel komen een aantal verschillen tussen het leven in de stad en op het platteland naar voor: o.a. vegetarische leefwijze t.o.v. jacht en slacht; pesticide t.o.v. bio; …
Politiek is niet expliciet aanwezig, naar wel de gevolgen die personen meedragen uit hun ervaringen van W.O.II. Er worden slechts korte fragmenten beschreven, maar ze zijn des te schrijnender.
7.Vertelperspectief? Alwetende verteller.
8.Verhaallijn ?
Vera, die als 5 jarige (een ‘polakkenwicht) met haar moeder als vluchteling aankomt in een boerderij nabij Hamburg. Ze zal er heel haar leven blijven en de zorg voor Karl Eckhof opnemen.
De verhaallijn verloopt niet chronologisch.
Doorheen de 26 hoofdstukken (totaal 285 pagina’s) vernemen we telkens iets meer over het verleden en de relaties tussen de personages. Elk hoofdstuk handelt voornamelijk over de situatie van één bepaald personage.
9.Taal en stijl ?
De taal en stijl vond ik origineel en soms verrassend, maar daardoor voor mij ook niet altijd even vlot om te lezen. Herhaaldelijk heb ik wat stukjes herlezen om ze in het geheel van het verhaal te kunnen plaatsen.
10.Citaten die je treffen.
p. 43 “Dit landschap waar ze niet in geworteld, maar aan vastgegroeid was.”
Vele originele vergelijkingen, hier slechts enkele voorbeelden:
p.47 “De grote populier bij de oprit had met zijn kale takken een plastic zak gevangen. De wind rukte aan de dunne groene zak alsof hij voor zijn plezier een dier aan het mishandelen was.”
p. 49 “Ze (de ouders) kwamen altijd met zo’n vriendelijke glimlach vol zelfspot, maar achter de glimlach zag je de ambitie als een koude voet onder een veel te korte deken uitsteken.”
p. 68 “De moeders van Hamburg-Ottensen hadden vrijwel altijd haast. Ze duwden hun kinderwagens als bagagewagentjes voor zich uit alsof ze reizigers waren op een vliegveld die dringend hun gate moesten bereiken om hun aansluiting niet te missen”.
p. 221 “Het huis was rustig geweest, als een walvis, diep ondergedoken: het had zijn adem ingehouden.”
11.Conclusie:
Hoewel ik in het begin van het boek twijfels had of ik het wel zou verder lezen, ben ik achteraf blij dat ik het heb uitgelezen. Na de bespreking in onze leeskring heb ik mij voorgenomen het binnenkort nog eens te herlezen.
Dit boek krijgt van de leesclub 8 /10